Erzurum`a Güzelleme, Erzurum`a Ağıt

(ON BİR YIL İÇİNDE YAŞADIĞIM, ON BEŞ YILDAN BERİ DE AYRI KALDIĞIM, BEDENEN KOPUP; RUHEN KOPAMADIĞIM ERZURUM'UMA)

ERZURUMA GÜZELLEME, ERZURUMA AĞIT (SARICAKAYA-26.04.2004)

?Gürcü Kapı?, ?Tebriz Kapı?, ? Kars Kapı?,
Rus mu gelmiş? Dayan göğsün, sars kapı!
Dadaş çekiç; sen olmuşsun örs kapı.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Azîziye, Hamîdiye Tabyası;
Mecîdiye? tutuyor vatan yası.
Haykırdı:?Bitsin düşmanın cefâsı.?

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Sesin duydu, Erzurum'lu uyandı.
?Nene Hâtun? ?Tabyalara? dayandı.
Vatan için al kanlara boyandı.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Gâzi Ahmet Muhtar Paşa nerdesin?
Kâzım Karabekir Paşa serdesin.
Görebilsem, kalksa gözüm perdesin.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Şükrü, Rüştü, bir de Hâlit Paşalar,
Elde kılıç; engelleri aşalar.
Düşmanları rüsvây olup; şaşalar..

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Kovarız düşmanı, çekmeyiz arı.
On iki mart günü kürürüz karı.
?Mahalle Başı?nda oynarız barı.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Hüzün çökmüş, yurdu düşman kaplamış.
?Gazi? Erzurum'da ?Kongre? toplamış.
Ümit olmuş; duyan yürek hoplamış.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Dadaş Şehri; Mehmetçikler yatağı,
Komut verir ?Havuz Başı Çatağı.?
Dört bir koldan başlatırlar atağı..

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Palandöken? olmuş; kar ile duman.
Bir garip yolcuya vermiyor aman.
Palanı dökülmüş; hali ne yaman.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Kaval içli; dertleşiyor yar ilen.
Bağrım yanık; yoldaş oldum hâr ilen.
?Efe? gelir peşinde ?Alvar? ilen.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Yaş on sekiz; Erzurum'a uzandım.
?İslâmî İlimler? seni kazandım.
Beş yıl boyu ?Vahiy? ile bezendim.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Atatürk Üniversitesi? tektir.
Eşini ararsan, bulunmaz; yektir.
Öğrenciler arı, o da petektir.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Çiçek açmış; kar üstünde; kırmızı,
Canlar gitti, yerde gördüm cansızı.
Ağıt dinle! Yüreklerde var sızı.( ?Gezelim?den)

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Canım ?yurdum?; açtım ona kucağım.
Sılam uzak; oldu baba ocağım.
Dostla doldu yanım, köşem, bucağım.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Güneş battı, çektim içten nefesi.
Al duvağın giymiş ?Ejder Tepesi?
Sabahladım; duyulur ezân sesi.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Telsizler?den iner idik; kayarak.
Buz üstünde, adımları sayarak.
Kolumuzu kol üstüne koyarak.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Hafta sonu ?Dutçu?ya dek koşardık.
Çiçek koklar, neşe dolup; taşardık.
Uyku böldük, ders çalıştık, başardık.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Köşke? çıktım; bir bardak çay içimi,
içim çekti; uğradım yol geçimi..
Kalam, gidem; yapamadım seçimi...

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Abdurahmân Gâzî? derler; bir velî..
Derler ki:?Görmeyen gelirmiş geri.?
Bu illerin en misâfir perveri.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Uzun Harmanlar?da yaptık harmanı,
Ter basınca çektik soğuk ayranı.
Gün batımı ne hoş olur seyranı.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Koç yiğitler cirit oynar çayırda.
Koyun kuzu meleşiyor bayırda.
Ana , ata, kız, kızanlar seyirde.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Yunus Emre Mahallesi? yunuslu.
Varın görün! Çocukları çok uslu.
Kış gelince havası olur puslu.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Yenişehir?; kat kat evler; köşeli.
İçleri halı, mobilya döşeli.
Deprem sallar!! Kimse kalmaz neşeli.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Yigit idi, şu ?Çırçır?ın uşağı.
Altta şalvar; bele sarmış kuşağı.
Nâra atar ?Kırmacı?dan aşağı.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Ali RÂVİ Caddesi?inden indim ben.
Yağdı yağmur; dam dibine sindim ben.
?Yoncalık?ta otobüse bindim ben.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Lala Paşa Şadırvanı? şarıldar.
Vakit gelir; cemaati harıldar.
?İşfa´? dinler; gönülleri parıldar.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Bir Berber Nâim Hoca vardı; fakîr...
Maçtan maça koşardı; dili şakir...
Gitti gelmez; dostları yola bakir...

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Kırk Çeşme Hamamı?, uğran yârenler!
Tarih boyu şifâ bulmuş varanlar.
Bir de ?Şeyhler Hamamı?nı soranlar.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Hâtûniye, Yâkûtiye medrese,
Astronomi, matematik, hendese,
Asırlardır ilim saçmış herkese.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Bir zamanlar boyunları büküldü.
Üzüldüler, göz yaşları döküldü.
Genizlerden hıçkırıklar söküldü.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Şimdilerde gülüyor gül yüzleri...
Ziyârete bekliyorlar bizleri...
Yolumuzu gözlüyorlar gözleri...

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Rüstem Paşa Çarşısı?na varalım;
?Oltu Taşı? tesbik olmuş; soralım!
Yarası var, yarasını saralım!

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Hangi ilde ?Bin Bir Hatîm? okunur;
Okunurken sedâ Arşa dokunur?
?Ulu Câmi? ?Yaratana? bakınır.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Tabbak Hâne? çeşmesinin suyuna;
Vardım, içtim; doyamadım tadına.
Teşekkürler çıksın Allâh katına

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Taş Mağazalar?da açar dükkanı.
Altın satar; kuyumcunun mekânı.
Alanı az; çoktur ama bakanı!!

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Bakırcılar Çarşısı?nda bakırlar.
Desen işler; mâhir eller şakırlar.
Son ustalar bakra ağıt yakırlar.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Hacılar Hanı?nda buldum bahârat.
?Habîb Baba? türbesinde pek râhat.
Yalvarır: ?Erzurum görmesin âfât.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Erzurum Kalesi?; Gözleri yaşlı.
?Kurşunlu Medrese?nin yolları taşlı.
Güzelleri kalmamış kalem kaşlı.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Mumcu Evleri?nin duvarı taştan.
İçleri boşalmış; virâne baştan.
Şikâyet ederler; Dinle! ?Dadaş?tan.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Gez Mahallesi?nde en son durağım.
?GAMPO? derler; yıllar yılı uğrağım.
Gönül varmak ister; yok ki ?Burağım.?

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?İstanbul Kapı? da dedi; hüzünlü:
?Şiirinde adım geçsin; vezinli,
Beş artı altı heceli dizinli.?

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Kazım Karabekir Mahallesi?nde;
Annenin kulağı tiren sesinde.
Tiren gider; göz, ciğerpâresinde.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Mehmetçik? tireni kalktı yerinden.
Ağlar gibi, sesi geldi derinden.
?Nişanlıyı? ayırıyor ?er?inden.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Dumlu?dan kaynamış, akar, ?Karasu?
Aka, aka menziline vara su.
Susamış; ver! Yudum, yudum yara su...

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Ramazanda mahya gördüm; bakınca;
?Cumhûriyet Caddesi?ne çıkınca;
İftar vakti lambaları yakınca.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

İster isen ?kıtlama çay?; gel kardaş!
?Erzincan Kapı?ya uğra; bul kardaş!
Demlen çayla; yudum, yudum, ol kardaş!

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Murat Paşa Camisi?nde cumâyı;
Kılar isen; bulursun sen sefâyı,
Atar gönlün; çekmez cevr ü cefâyı.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Beş vakitte ?salâ? verir hocalar.
On ay boyu tüter durur bacalar.
Tâziyede paylaşılır acılar.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Yazmış Erzurumlu ?İbrâhim Hakkı.?
?Mârifetnâme?sinde bin sır saklı.
?Çözeyim? der; çözenin gider aklı.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Bulamadım ?Âşıkların Kahvesin.?
Yürek telim titreten saz; nerdesin?
Aşk mı bitti, Âşık mı yok; kimdesin?

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

?Emrah dedi: uğradım bir güzele,
Doyamadım; dilim durdu gazele,
Okuyanım; hâtıramı tezele!

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Dostlar dedi: ?Yiyek Çağa Kebâbı.?
Dalmışız; ki, kaçmış şişin hesâbı!!
Hesap geldi; bozmayalım âsâbı!!

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Unutmadım; ?Tel kadayıf dolmasın,?
Komşularda içtiğim ?Den? çorbasın.
Pişirenin elleri dert bulmasın!

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Diyorlar ki: ?Nerde eski dadaşlar????
Bursa, İstanbul´u mekan tutmuşlar.
Vefâ bitmiş, sılayı unutmuşlar...

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Türkiye´nin dertlerini çözenler,
Erzurum´da okuyanlar, yazanlar,
Toy kuralım, kaynatalım kazanlar.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Toyumuzda Erzurum´lu buluşsun.
Cân Erzurum Dadaşına kavuşsun.
Yatırımlar, fabrikalar oluşsun.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

Dallı Mustafa´yım; sözüm bağladım.
Dadaş diyarına ?öz?üm bağladım.
Her an bakar; ?gönül gözüm? bağladım.

Erzurum´um; dile geldim, neyleyim...
Bir kaç nefes; sizi yoldan eyleyim...

(Not :Tırnak içindeki bölümler genellikle yer ve mevkî isimleridir. Ayrıca; bazı kelimeler, beyinlerde çağrışım yaptırmak amacıyla, bilinerek Erzurum Lehçesiyle yazılmıştır. Yine; şiirin bütünlüğü içerisinde, ?zaman? ve ?mekân? kurgusu yapılmıştır.M.SUNA.)
Mustafa SUNA
Sarıcakaya İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğret./ ESK.